Ngành Nhân sự có những khái niệm như Headhunter, Recruiter, Executive Search hay Job Search Consultant khiến những người ngoài ngành quay cuồng trong vài lần đầu tiếp xúc. HRI xin tổng hợp một số thông tin hữu ích trong bài viết dưới đây, để cố gắng gửi tới cả những người không làm tuyển dụng và những doanh nghiệp có nhu cầu tuyển người một cái nhìn tổng quan nhất về nghề nhân sự nói chung và nghề Headhunt nói riêng.
Headhunter, Recruiter, Executive Search và Job Search Consultant – Những khái niệm hoàn toàn khác biệt
Nghề Headhunter (còn được biết đến là Executive Search) là quá trình tuyển dụng các cá nhân tiềm năng để điền các vị trí cấp cao còn trống trong các tổ chức. Cách thức tuyển dụng này có thể được thực hiện bởi ban giám đốc của tổ chức, hoặc giám đốc điều hành nhân sự, hoặc bởi tổ chức tuyển dụng điều hành bên ngoài.
Tuy nhiên ở Việt Nam, định nghĩa về nghề này đã được Việt hóa để phù hợp hơn với truyền thống và đặc tính riêng của công việc tuyển dụng tại Việt Nam. Headhunter – “thợ săn đầu người”, hay “phòng nhân sự thuê ngoài” là một dịch vụ được cung cấp bởi 1 bên thứ ba, thực hiện toàn bộ các hoạt động tuyển dụng sau khi nhận được brief đầy đủ từ doanh nghiệp cần tuyển người. Theo nghĩa quốc tế, Headhunter chủ yếu tìm kiếm và “săn” những ứng viên cấp cao, những vị trí quan trọng như trưởng, phó phòng hay phó, tổng giám đốc. Tuy nhiên tại Việt Nam, những ứng viên tầm 2 – 3 năm kinh nghiệm ở mọi vị trí cũng đã có thể biến thành đối tượng được “thợ săn” nhắm đến. Định nghĩa Headhunter tại Việt Nam không còn quá xa lạ, tuy nhiên ít nhiều cũng có cải biên so với định nghĩa của phần lớn các nước trên thế giới.
Ở Việt Nam, để nói chính xác hơn về nhiệm vụ tìm kiếm ứng viên cao cấp, ta phải dùng đến định nghĩa Executive Search. Executive Search khác với Headhunter, cụm từ này có thể được hiểu là “cuộc săn tìm có định hướng” hoặc cuộc săn tìm những nhân sự cao cấp tầm cấp độ quản lý, có khả năng tìm kiếm và gia tăng lợi nhuận cho công ty. Theo cách hiểu cổ điển thì đây là cuộc săn tìm các ứng viên xuất sắc là các nhà quản trị thành đạt – những người mà đã từ lâu không có ý định bỏ việc, hoặc không nghĩ tới chuyện nhảy việc. Tại nhiều cường quốc, Executive Search là các chuyên gia đã từng tham gia vào, hoặc trực tiếp giảng dạy các khóa học quản lý trong các tập đoàn lớn – những người hiểu rõ vấn đề của khách hàng, nắm bắt xu hướng thị trường và có khả năng hỗ trợ khách dựa trên kinh nghiệm quản lý của mình thay vì chỉ dựa trên các mối quan hệ cá nhân. Tuy nhiên ở Việt Nam, khái niệm này còn rất mơ hồ, và số lượng những chuyên gia tư vấn dày dặn kinh nghiệm như thế cũng chỉ có thể đếm trên đầu ngón tay (theo báo Nhịp cầu đầu tư).
Tiếp đến là Recruiter. Recruiter và Headhunter mới chính là 2 định nghĩa mà nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn chưa thể phân biệt. Các Recruiter thường là in-house recruiter (các nhà tuyển dụng nội bộ) làm các công việc tuyển dụng non-profit – không lợi nhuận cá nhân mà để tìm ứng viên cho doanh nghiệp. Trong khi các headhunter chịu trách nhiệm tìm kiếm và định vị các ứng viên tài năng cho doanh nghiệp và được trả phí sau khi doanh nghiệp đã tuyển đủ và đúng người, thì các nhà tuyển dụng – recruiter có trách nhiệm làm đầy các vị trí còn trống bằng cách tham gia vào các hoạt động tuyển dụng như phỏng vấn và đánh giá ứng viên.
Cuối cùng là Job Search Consultant – Chuyên viên Tư vấn Tuyển dụng. Thì khác với Recruiter hay Headhunter tập trung vào việc tìm kiếm ứng viên, Job Search Consultants có một hướng đi khác là chú trọng tìm công việc phù hợp cho người tìm việc. Các Job Search Consultants sẽ tìm hiểu chi tiết về học vấn, kỹ năng, các điểm mạnh yếu của ứng viên, sau đó tư vấn và định hướng ứng viên một công việc phù hợp với khả năng của bản thân, hỗ trợ ứng viên từ việc viết CV, Cover letter, cách trả lời phỏng vấn, bí quyết gây ấn tượng với nhà tuyển dụng,… Job Search Consultant chính là một kênh thứ 3 giúp Headhunters và Recruiters có thể tìm kiếm được một lượng ứng viên khổng lồ và các ứng viên tài năng tìm được một công việc như ý.