Học được gì từ những lần OT của Sếp - Góc nhìn thực tế của người lãnh đạo

OT (Overtime – làm thêm giờ) không chỉ là những con số giờ công đơn thuần. Với nhiều lãnh đạo có kinh nghiệm, OT là một phần giá trị trong hành trình phát triển nghề nghiệp, là cơ hội để tận hưởng công việc, rèn trách nhiệm, tích lũy kiến thức và tự soi mình.

1. Tại sao OT lại quan trọng trong sự nghiệp

Điều đầu tiên sếp nhấn mạnh là:

“OT không nói lên rằng mình giỏi hơn người khác, nhưng nó cho thấy mình nghiêm túc với điều mình chọn.”

Không ít người xem OT chỉ là phải ở lại văn phòng sau giờ hành chính. Nhưng theo sếp trong câu chuyện gốc, OT là: 

• Khoảnh khắc đồng hành với đội nhóm.
• Thể hiện trách nhiệm với công việc.
• Cơ hội để gặp gỡ khách hàng, học hỏi bên ngoài.
• Thời điểm tự nhiền nhận lại bản thân và kế hoạch nghề nghiệp.

Và quan trọng nhất: 

OT đôi khi là khoảnh khắc phân địch giữa một người “đi làm cho xong” và một người thật sự muốn giỏi.

2. Những giá trị học được từ OT theo sếp chia sẻ

Dưới đây là những chia sẻ mang tính cá nhân của sếp - nơi mà mỗi câu chuyện đều để lại một insight rất đáng suy ngẫm:

2.1 OT là Tận hưởng công việc - Không phải chịu đựng

Có một lần sếp kể: 

Trong giai đoạn chạy khách hàng lớn, mọt thứ đều gấp gáp. Cả team căng thẳng. Nhưng thay vì than phiền, sếp chọn OT như cơ hội để “nhìn sâu vào bên trong công việc”.

Sếp bảo:

“Khi em đi với anh buổi tối hôm đó để gặp khách, em có thấy không? Cái khoảnh khắc ngồi cùng họ, hiểu câu chuyện của doanh nghiệp, nghe những nỗi đau họ kể… làm anh nhớ rằng mình đang làm marketing, chứ không phải làm slide.”

Insight:

Đôi khi chính những giờ OT - lúc thị trường dừng lại, team đã tan, khách hàng bớt bận - lại là lúc ta hiểu công việc nhất.

Và người thích công việc sẽ nhận ra: OT không phải thêm giờ, mà là thêm trải nghiệm.

2.2 OT là trách nhiệm - Không ai cần ép nếu mình thật sự muốn giỏi

Sếp nói: 

“Anh không bao giờ bắt ai OT. Nhưng anh chưa từng gặp người giỏi mà chỉ làm đúng số giờ quy định.”

Câu nói này không để cố xúy OT vô tội vạ, mà đề cập đến một thực tế: 

• Người có trách nhiệm không thấy khó chịu khi làm thêm
• Người muốn hoàn thiện sẽ tự đặt tiêu chuẩn cao hơn người khác
• Khi deadline đến gần, người nghiêm túc sẽ ở lại tới khi công việc đủ tốt

Insight:

OT không nói lên bạn chăm chỉ, mà nói lên bạn có trách nhiệm với chính sự nghiệp của mình. 

2.3 OT là “Khoản Lãi Nghề” - Chỉ những người trải qua mới hiểu

Sếp kể có những hôm OT tới 1-2h sáng: 

Mệt thì có, nản thì có. Nhưng đổi lại:

• Gặp một khách hàng khó mà ban ngày không chạm được
• Học được một insight thị trường thật sự
• Rèn được kỹ năng xử lý khủng hoảng mà khoá học không dạy
• Có thêm một mối quan hệ giúp ích cho 5 năm sau

Sếp ví:

“Làm thêm 3 tiếng hôm nay, nhưng có thể rút ngắn 3 năm sau này.”

Insight:  
Kiến thức quan trọng nhất trong nghề thường không nằm trong giờ hành chính.

2.4. OT là Khoảnh Khắc soi lại chính mình

Một insight rất nhân văn từ sếp:

“Ban ngày là lúc anh đối phó với công việc. Ban đêm là lúc anh đối thoại với chính mình.”

Khi văn phòng im lặng, khi điện thoại bớt reo, khi không còn họp hành… đó là lúc:

• Sếp tự xem lại mình có đang làm đúng không
• Có đang quá tải không
• Đang chạy theo deadline hay đang tiến về mục tiêu
• Đang làm điều mình thích hay điều người khác mong

Insight:  
Chúng ta thường trưởng thành vào những đêm OT – khi không ai quan sát, không ai chỉ đạo, chỉ còn mình với lựa chọn của chính mình.

3. Khi nào OT là SAI, và bạn nên nói “Không”?

Không phải OT lúc nào cũng tốt. Và Sếp cũng nói rất rõ ràng về ranh giới:

3.1 Khi OT khiến bạn kiệt sức

Có những người OT vì say mê, vì yêu nghề, vì muốn làm cho ra lẽ.  
Nhưng cũng có những đêm OT mà cơ thể và tâm trí đều lên tiếng: “Mình đang quá sức rồi.”

Bạn bắt đầu thấy:

• Mắt cay xè dù chưa tới 10 giờ tối
• Bản thảo đọc đi đọc lại vẫn sai
• Người đồng nghiệp nói chuyện mà bạn không thể tập trung nghe
• Tối về nằm xuống mà tim còn đập nhanh vì stress
• Sáng dậy cảm giác như chưa từng ngủ

Đó không còn là OT để “phấn đấu”.  
Đó là OT đang gặm dần sức khỏe của bạn.

Sếp nói một câu rất thấm:

“Em có thể làm lại một bản kế hoạch hỏng, nhưng không thể làm lại lá gan hư hay giấc ngủ mất trắng một năm trời.”

Sự nghiệp có thể xây lại từ đầu.  
Nhưng sức khỏe thì không.

Nếu mỗi đêm OT khiến bạn kiệt quệ thêm một chút, nếu ngày nào bạn cũng đặt đồng hồ báo thức với tâm trạng sợ hãi và mệt mỏi, thì đó là lúc OT không còn tạo ra giá trị – nó đang lấy đi giá trị của bạn.

3.2 Khi OT không tạo thêm giá trị

Có những lần OT đáng giá: bạn học được thứ mới, giải quyết được vấn đề quan trọng, mở ra cơ hội.

Nhưng cũng có những lần OT trống rỗng:

• Bạn ở lại chỉ vì sếp vẫn còn ngồi đó
• Quy trình rối rắm đến mức nếu không OT thì “ngày mai lại chết chìm”
• Công việc bị giao muộn vì người khác làm sai
• Bạn OT để giữ hình ảnh “người chăm chỉ”
• Hay đơn giản là “văn hóa công ty ai cũng ở lại, mình về trước thấy ngại”

Đó không phải OT.  
Đó là lạm dụng sức lao động được ngụy trang dưới lớp sơn “tinh thần làm việc”.

Một dạng đau lòng hơn là bạn OT mà không hiểu mình đang làm gì, vì sao cần làm, và nó đóng góp gì cho mục tiêu cá nhân.

Sếp từng chia sẻ:

“Nếu OT không giúp em giỏi hơn, hiểu nghề hơn, hay tạo ra giá trị mới… thì dù có làm 100 giờ cũng chỉ là đang dần mất động lực.”

OT không tạo giá trị là OT nguy hiểm nhất:  
Nó làm bạn mệt, nhưng không làm bạn lớn.

3.3 Khi công việc vốn không cần OT

Có những ngành đặc thù cần OT: agency, logistics, sản xuất, sự kiện…  
Nhưng không phải ngành nào cũng cần OT.

Nhiều nơi biến OT thành “chuẩn mực văn hóa”:

• Ai về trước 8 giờ tối thì bị xem là thiếu cố gắng
• Ai không OT thì bị đánh giá “không hòa nhập”
• Team chat lúc 11 giờ đêm vẫn chưa tắt
• Đi làm cuối tuần trở thành điều bình thường

Những nơi như vậy xem OT như máy đo sự trung thành, thay vì xem nó như công cụ phục vụ mục tiêu công việc.

Sếp từng nói một câu rất thật:

“Có những lúc OT là giải pháp. Có những lúc OT là vấn đề. Quan trọng là công việc có thật sự cần, hay chỉ là thói quen không ai dám phá.”

Nếu bản chất công việc có thể hoàn thành trong giờ hành chính, thì OT không phải nỗ lực – đó là dấu hiệu của quy trình kém hiệu quả hoặc quản lý thiếu năng lực.

OT trở thành phong trào khi mọi người làm… chỉ vì “mọi người đang làm”, chứ không vì cần.

4. Kết luận - OT không phải để khoe, mà là để lớn lên

Một câu nói của sếp rất đáng để kết lại: 

“OT không biến em thành người hùng. Nhưng nó sẽ biến em thành người mà chính em tự tin nương vào.”

OT không phải thang điểm cho sự chăm chỉ.  
OT càng không phải công cụ để lãnh đạo thể hiện quyền lực.

OT chỉ có ý nghĩa khi nó giúp bạn trưởng thành, hiểu nghề và hiểu chính mình.