Nhận diện 4 nhóm nhân sự điển hình trong chính trị công sở

Trong mỗi môi trường làm việc đều tồn tại những kiểu nhân sự khác nhau, và cách họ hành xử có ảnh hưởng trực tiếp đến văn hóa công sở cũng như “thế trận” quyền lực bên trong tổ chức. Muốn điều hướng chính trị công sở một cách thông minh, bạn cần biết mình đang làm việc với ai, họ thuộc nhóm nào, và động cơ thật sự phía sau hành vi đó.

Dựa trên mối tương quan giữa mục tiêu cá nhân và mục tiêu của tổ chức, nhiều nghiên cứu về hành vi tổ chức chỉ ra rằng nhân sự công sở thường rơi vào bốn nhóm điển hình. Việc nhận diện đúng nhóm không chỉ giúp bạn hiểu rõ đồng nghiệp mà còn giúp bạn xây dựng chiến lược ứng xử phù hợp để phát triển sự nghiệp bền vững.

1. Nhóm “Người hy sinh” – Martyr

Những “Người hy sinh” luôn đặt mục tiêu của tổ chức lên hàng đầu, thậm chí đánh đổi cả quyền lợi cá nhân. Họ tận tụy, không ngại làm thêm, sẵn sàng nhận việc khó và luôn cố chiều lòng cấp trên.

Tuy nhiên, sự tận tụy quá mức lại khiến họ bị đánh giá thấp hoặc trở thành đối tượng dễ bị lợi dụng. Nhiều người trong nhóm này thậm chí không biết mình đang ở trong vòng xoáy quá tải cho đến khi kiệt sức.

Dấu hiệu của nhóm người này thường là làm việc quên giờ giấc, không lên tiếng bảo vệ KPIs của mình, và hiếm khi từ chối nhiệm vụ dù quá sức.

2. Nhóm “Kẻ ích kỷ” – Sociopath

Trái ngược hoàn toàn, “Kẻ ích kỷ” là nhóm nhân sự đặt lợi ích cá nhân lên trên lợi ích tổ chức. Họ muốn có quyền lực nhanh, muốn có lợi ích tài chính và không ngại sử dụng nguồn lực công ty để phục vụ cho mục tiêu riêng.

Hành vi thường gặp của nhóm này là lạm dụng ngân sách, nhận hoa hồng không minh bạch, ưu ái những dự án đem lại lợi ích cá nhân thay vì ưu tiên mục tiêu chung.

Trong giai đoạn đầu, họ có thể thăng tiến nhanh, nhưng về lâu dài, nhóm này thường vướng vào rủi ro kỷ luật hoặc mất uy tín hoàn toàn trong tổ chức.

3. Nhóm “Kẻ gây rối” – Dimwit

“Kẻ gây rối” là những cá nhân mang lại nhiều bất ổn cho tổ chức. Họ thường gặp khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc hoặc hành vi, dẫn đến những phản ứng thiếu chuyên nghiệp như nổi nóng, quát mắng, thậm chí phá vỡ tinh thần làm việc của cả đội nhóm.

Họ có xu hướng biến nơi làm việc thành nơi trút cảm xúc cá nhân, ảnh hưởng tới hiệu suất của tập thể và làm suy yếu văn hóa công sở. Đây là nhóm dễ bị đào thải vì không đáp ứng được yêu cầu tối thiểu về hành vi nghề nghiệp.

4. Nhóm “Người chiến thắng” – Winner

“Người chiến thắng” là nhóm nhân sự cân bằng tốt giữa mục tiêu cá nhân và mục tiêu chung của tổ chức. Họ rõ ràng về định hướng nghề nghiệp, chủ động xây dựng kỹ năng và đặc biệt biết cách ứng xử thông minh trong chính trị công sở.

Họ thiết lập mục tiêu ngắn hạn lẫn dài hạn, duy trì mối quan hệ cross-functional, chủ động học hỏi và tạo ảnh hưởng tích cực trong công việc. Sự thành công của họ không đến từ may mắn, mà từ khả năng điều hướng môi trường công sở một cách tinh tế và chiến lược.

Đây là nhóm mà nhiều người mong muốn hướng tới: tự tin, có định hướng và biết cách xây dựng con đường sự nghiệp một cách bền vững.

Vì sao cần nhận diện bốn nhóm nhân sự này?

Trong một tổ chức, mỗi người có động cơ và mục tiêu khác nhau. Khi hiểu được bạn đang đối diện với “Người hy sinh”, “Kẻ ích kỷ”, “Kẻ gây rối” hay “Người chiến thắng”, bạn sẽ:

• Nhận diện được rủi ro trong các mối quan hệ công sở

• Đề phòng những hành vi tiêu cực có thể ảnh hưởng đến sự nghiệp

• Xây dựng chiến lược hợp tác phù hợp

• Phát triển kỹ năng chính trị công sở để tạo lợi thế

Hiểu người – hiểu mình chính là nền tảng của việc điều hướng quyền lực trong tổ chức.

Kết luận

Bốn nhóm nhân sự này tồn tại ở hầu hết các môi trường làm việc. Bạn thuộc nhóm nào? Đồng nghiệp của bạn thuộc nhóm nào? Và bạn muốn trở thành nhóm nào trong tương lai?

Nhận diện đúng sẽ giúp bạn bước đầu điều hướng chính trị công sở thông minh, tạo dựng hình ảnh chuyên nghiệp và hướng đến con đường phát triển dài hạn.